Młodzi w łódzkim getcie - zapiski cierpienia

Więcej

Od XIX wieku ten rejon miasta zamieszkiwała najbardziej ortodoksyjna ludność żydowska Łodzi. Tu stanęła pierwsza drewniana bożnica, później powstało wiele domów modlitwy, mykwa i beit ha midrasz (rozebrany w czasie wojny). Murowana synagoga stanowiła wizytówkę tej bardzo ubogiej części miasta. Gdy w 1940 roku włączono ją w obręb getta, z synagogi pozostały już tylko ściany, a wkrótce gruzy. Dziś ten teren jest zagospodarowany zupełnie inaczej, w dużej mierze pusty. Eksponowane miejsce to tzw. Pomnik Dekalogu. Intencją twórców miało być ukazanie więzi łączącej Żydów i Polaków, wyznawców judaizmu i chrześcijan. Nie do końca się to udało. Niedługo po wybuchu wojny na ul. Wolborską 38 przeprowadziła się rodzina Lipszyców. Fragmenty dziennika Rywki, jednej z czwórki rodzeństwa, będą nam towarzyszyły w tym spacerze. Zapiski obejmują czas od 3 października 1943 roku do 12 kwietnia 1944 roku. Rywka jest czternastoletnią dziewczynką, wychowywaną w bardzo religijnej rodzinie. Po śmierci rodziców i utracie dwójki rodzeństwa (brata Abramka i siostry Estery, nazywanej Tamarcią), została wraz z młodszą siostrą adoptowana przez ciotkę Chaję. Po śmierci Chai ponownej adopcji dokonała jej najstarsza córka, Estera. Ta formalność zapewniała dodatkowe przydziały żywności, co w getcie było sprawą niezmiernie istotną. Pomimo poszukiwań i badań, nie znamy końca losów Rywki. Jej dziennik został znaleziony w ruinach krematorium III w Auschwitz, ale wiadomo na pewno, że dziewczynka tam nie zginęła. Objaśnienia: synagoga – z hebrajskiego 'dom zgromadzenia', 'dom nauki', 'dom modlitwy'. W języku polskim często stosowane określenia to bożnica lub bóżnica, czyli miejsce poświęcone Bogu. Nie ma charakteru sakralnego. mykwa – łaźnia; zbiornik z bieżącą wodą służący do kąpieli rytualnych beit ha midrasz – dom nauki i szkoła utrzymywana przez gminę żydowską, gdzie mieściła się też biblioteka literatury sakralnej). Miejsce przeznaczone dla Żydów, którzy chcieli zgłębiać wiedzę talmudyczną. Był otwarty całą dobę, więc często też pełnił funkcję noclegowni.


ContinueBack to map

Terms and Privacy

© 2024 USC Shoah Foundation, All Rights Reserved